Tijdens de Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in november 2017 werd voor het eerst in de historie van het Genootschap de Kortewegmedaille uitgereikt. De eer om deze medaille in ontvangst te nemen kwam toe aan informaticus Arnold Smeulders. Smeulders ontvangt de medaille voor zijn uitstekende en invloedrijke bijdragen aan een reeks van thema’s in beeldanalyse en beeldherkenning.
Arnold Smeulders en zijn medewerkers hebben bereikt dat de geautomatiseerde herkenning van objecten in plaatjes het niveau van herkenning door mensen overstijgt. Dit is een resultaat dat 25 jaar geleden volkomen onhaalbaar leek. Smeulders resultaat is niet alleen van belang vanwege de praktische relevantie, maar ook de aanpak van het probleem is opmerkelijk.
De ogenschijnlijk ‘logische’ aanpak, die jaren lang geprobeerd is en berust op het intelligent beschrijven van kenmerken van objecten waarmee de computer wordt gevoed, faalde volledig. Smeulders aanpak volgt een totaal andere route, namelijk de computer voorzien van veel voorbeelden van plaatjes met een bepaald object en veel voorbeelden van plaatjes waar dit object niet op staat. Supervised machine learning speelt bij deze aanpak een essentiële rol.
Smeulders heeft een indrukwekkende lijst publicaties en een uitstekende citatie-score. Teams onder leiding van Smeulders hebben jarenlang competities op dit gebied weten te winnen.
Bijdrage aan het vakgebied
Daarnaast heeft Smeulders zeer veel betekend voor het vakgebied en de Universiteit van Amsterdam. Smeulders speelde 20 jaar lang spelen een leidende rol in de Nederlandse informatica, met name met impact op de samenwerking tussen industrie en academia. Hierbij heeft hij een strategie neergezet die een kleine 200 miljoen funding opleverde, welke onder zijn leiding de gehele Nederlandse informatica ten goede kwam en nog komt, en die de informatica in Nederland stap voor stap een eigen en volwassen positie binnen het Nederlands wetenschappelijke landschap opleverde, tot aan een eigen topsector toe.
Hij heeft op trefzekere wijze de UvA informatica een nieuw gezicht geven, met onder andere beeldanalyse, machine learning en data science als nieuwe aandachtsgebieden. Smeulders heeft essentieel bijgedragen aan het via spin-offs overdragen van onderzoek naar praktijk. Het belang hiervan voor het Instituut voor Informatica, de UvA en de maatschappij kan moeilijk overschat worden.
Dat bij deze eerste uitreiking van de Korteweg uitdrukkelijk gekozen is voor de toekenning aan een prominent informaticus, markeert het feit dat deze nu zo’n 60 jaar jonge discipline zich een zelfstandige positie binnen de beta-wetenschappen en het Genootschap heeft verworven.
Over de Korteweg medaille
De Korteweg medaille is door het Genootschap ingesteld om uitmuntende prestaties op het gebied van de wiskunde en informatica te eren. Diederik Johannes Korteweg (1848-1941) was de eerste promovendus van de Universiteit van Amsterdam.
Hij promoveerde in 1878 bij de natuurkundige J.D. van der Waals. In 1881 werd hij de eerste hoogleraar wiskunde aan de UvA. Zijn naam is verbonden aan de Korteweg-de Vries vergelijking die het gedrag van golven in ondiep water beschrijft, en die tegenwoordig een belangrijke rol in de mathematische fysica speelt.